5 Ví dụ về thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại || Kiểm toán AS

Chênh lệch tạm thời là chênh lệch phát sinh do khác biệt về thời điểm ghi nhận giữa giá trị ghi sổ của kế toán, và cơ sở tính thuế về tài sản và nợ phải trả, hoặc doanh thu và chi phí. Chêch lệch này sẽ mất đi theo thời gian.

5 TRƯỜNG HỢP CHÊNH LỆCH TẠM THỜI TRONG KẾ TOÁN THUẾ THU NHẬP HOÃN LẠI

Chênh lệch trong thời gian khấu hao tài sản cố định.

Ngày 01/01/202x, công ty A mua một máy móc có nguyên giá 4 tỷ, thực hiện trích khấu hao theo phương pháp đường thẳng với thời gian khấu hao 8 năm. Theo quy định của thuế về thời gian khấu hao loại máy móc này là 5 năm.

Ta xác định thuế thu nhập hoãn lại tại cuối năm 202x như sau:

Cơ sở tính thuế của chi phí khấu hao theo kế toán là 4 tỷ : 8 năm = 500 triệu.
Cơ sở tính thuế của chi phí khấu hao theo luật thuế là 4 tỷ : 5 năm = 800 triệu.
Chênh lệch tạm thời phải chịu thuế là: 800 triệu - 500 triệu = 300 triệu.
Thuế thu nhập hoãn lại với thuế suất 20%, ta có: 300 triệu x 20% = 60 triệu.

Kế toán hạch toán: ghi nợ tài khoản 8212, ghi có tài khoản 347, số tiền 60 triệu.

Doanh thu chưa thực hiện phát sinh trong giao dịch bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ theo chương trình dành cho khách hàng truyền thống.

Siêu thị B thực hiện chương trình dành cho khách hàng thân thiết, trong thời gian 01/04/20x1 đến 31/3/20x3 khách hàng tích lũy từ 10.000 điểm; (tương đương giá trị hàng 100 triệu đồng); thì sẽ đổi được một phần quà trị giá 10 triệu đồng, thời gian cuối cùng để nhận quà tặng là 31/03/20x2.

Khách hàng thân thiết A trong năm 20x1 mua lượng hàng trị giá 80 triệu đồng, tương đương 8.000 điểm, từ 01/01/20x2 đến ngày 31/03/20x2 mua lượng hàng trị giá 30 triệu, tương đương 3.000 điểm. Khách hàng A đã thực hiện đổi 10.000 điểm lấy quà tặng ngày 31/03/20x2.

Ta xác định thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại cuối năm 20x1 như sau:

Tại ngày 31/12/20x1: tổng giá trị hóa đơn hàng hóa xuất bán cho khách hàng A là 80 triệu đồng, trong đó, doanh thu chưa thực hiện là 8 triệu đồng = 80 triệu (giá trị hàng đã mua) x 10 triệu (tổng giá trị quà tặng) : 100 triệu (tổng giá trị hàng tối thiểu phải mua).

Cho nên doanh thu đã ghi nhận với khách hàng A là 80 triệu - 8 triệu = 72 triệu đồng.

Cơ sở tính thuế của doanh thu theo thuế là 80 triệu.
Cơ sở tính thuế của doanh thu theo kế toán là 72 triệu.
Chênh lệch tạm thời được khấu trừ là 80 triệu trừ 72 triệu bằng 8 triệu.
Thuế thu nhập hoãn lại với thuế suất 20% bằng 8 triệu nhân 20%, bằng 1,6 triệu.

Kế toán hạch toán: Ghi nợ tài khoản 243 và ghi Có tài khoản 8212, số tiền 1,6 triệu.

Lỗ tính thuế chưa sử dụng (tức số lỗ được chuyển theo quy định luật Thuế)

Năm 20x1 công ty E có số lỗ trên tờ khai quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp là 450 triệu, thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 20%. Theo kế hoạch, công ty E dự tính là chắc chắn có lợi nhuận tính thuế hơn 450 triệu trong năm 20x2

Chênh lệch tạm thời được khấu trừ năm 20x1 là 450 triệu. (phát sinh từ số lỗ được chuyển sang các năm sau)
Thuế thu nhập hoãn lại là 450 triệu, nhân 20%, bằng 90 triệu.

Tại cuối năm 20x1, kế toán hạch toán: Ghi nợ tài khoản 243, ghi có tài khoản 8212, số tiền 90 triệu.

Lưu ý: Doanh nghiệp chỉ được ghi nhận tài sản thuế thu nhập hoãn lại trong năm hiện hành, nếu doanh nghiệp dự tính là chắc chắn sẽ có đủ lợi nhuận tính thuế thu nhập trong tương lai để sử dụng các khoản lỗ tính thuế từ các năm trước đó.

Thay đổi thuế suất trong tương lai.

Năm 20x0, công ty D phát sinh một khoản lỗ theo kế toán bằng khoản lỗ theo thuế là 500 triệu, công ty dự định chuyển lỗ trong 5 năm, mỗi năm 100 triệu, mức thuế suất 20x0 là 20%.

Tại năm 20x0, chênh lệch thuế hoãn lại được khấu trừ là 500 triệu, nhân 20%, bằng 100 triệu

Các năm 20x1, 20x2 công ty có lãi và chuyển lỗ theo kế hoạch, kế toán hoàn nhập thuế hoãn lại tại cuối mỗi năm 20x1, 20x2 là 100 triệu, nhân 20%, bằng 20 triệu,
Vậy, số thuế hoãn lại chưa hoàn nhập tại cuối năm 20x2 là 100 triệu, trừ 20 triệu (năm 20x1), trừ 20 triệu (20x2), bằng 60 triệu.
Cuối năm 20x3, có quy định về thay đổi thuế suất từ 20% xuống 17%, bắt đầu áp dụng từ năm 20x4.
Năm 20x3, công ty có lãi và chuyển lỗ theo kế hoạch. Tuy nhiên, số thuế thu nhập hoãn lại chưa hoàn nhập của năm 20x4 và 20x5 bằng 100 triệu (chuyển lỗ), nhân 2 (năm), nhân 17% (thuế suất mới), bằng 34 triệu.

Do đó, số thuế thu nhập hoãn lại hoàn nhập năm 20x3 là: 60 triệu, trừ 34 triệu, bằng 26 triệu.

Như vậy, kế toán hạch toán qua các năm cho phát sinh liên quan từ khoản chuyển lỗ và thay đổi thuế suất như sau:

Ngày 31/12/20x0, hạch toán ghi nợ tài khoản 243, ghi có tài khoản 8212: 100 triệu.
Ngày 31/12/20x1, hạch toán ghi nợ tài khoản 8212, ghi có tài khoản 243: 20 triệu.
Ngày 31/12/20x2, hạch toán ghi nợ tài khoản 8212, ghi có tài khoản 243: 20 triệu.
Ngày 31/12/20x3, hạch toán ghi nợ tài khoản 8212, ghi có tài khoản 243: 26 triệu.
Ngày 31/12/20x4, hạch toán ghi nợ tài khoản 8212, ghi có tài khoản 243: 17 triệu.
Ngày 31/12/20x5, hạch toán ghi nợ tài khoản 8212, ghi có tài khoản 243: 17 triệu.

Thuế thu nhập hoãn lại phát sinh trong báo cáo tài chính hợp nhất khi loại trừ lãi hoặc lỗ chưa thực hiện phát sinh từ giao dịch bán hàng nội bộ trong kỳ.

Công ty E góp vốn 100% vào công ty F, trong năm 202x, công ty E bán lượng hàng hóa trị giá 20 tỷ cho công ty F. Đến ngày 31/12/202x, lượng hàng hóa này còn tồn trong kho của công ty F với giá trị 5 tỷ.

Ta xác định thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại cuối năm 202x như sau:

Cơ sở tính thuế của doanh thu theo thuế là 20 tỷ.
Cơ sở tính thuế của doanh thu theo kế toán là 20 tỷ - 5 tỷ =15 tỷ.
Chênh lệch tạm thời được khấu trừ (lãi chưa thực hiện) là 20 tỷ - trừ 15 tỷ = 5 tỷ.
Thuế thu nhập hoãn lại bằng 5 tỷ x thuế suất 20% = 1 tỷ.

Bút toán ghi nhận tài sản thuế thu nhập hoãn lại của khoản lãi chưa thực hiện trong giá trị hàng tồn kho cuối kỳ khi hợp nhất báo cáo tài chính của E và F:

Ghi nợ tài sản thuế thu nhập hoãn lại, ghi Có Chi phí thuế TNDN hoãn lại, số tiền 1 tỷ.

Kết luận: 5 trường hợp này là 5 nội dung cơ bản nhất về thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại người làm kế toán cần biết.

ĐỘI NGŨ NHÂN SỰ KIỂM TOÁN AS ĐỐI VỚI THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP HOÃN LẠI

Đội ngũ nhân sự Kiểm Toán AS – am hiểu chuyên môn về thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại, tận tâm yêu nghề, kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực kiểm toán. Công ty Kiểm toán AS đã được sự tín nhiệm của nhiều doanh nghiệp, thể hiện qua số lượng khách hàng của Chúng tôi ngày càng tăng cao qua các năm.