CHẤT LƯỢNG KIỂM TOÁN ĐA GÓC NHÌN
Góc nhìn học thuật
Theo học thuật, chất lượng kiểm toán được hiểu là mức độ thỏa mãn về tính khách quan và độ tin cậy vào ý kiến kiểm toán của những ai sử dụng kết quả kiểm toán, đồng thời kiểm toán viên có những ý kiến đóng góp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý tài chính - kế toán cho đơn vị được kiểm toán với thời gian được định trước và giá phí dịch vụ phù hợp.
Góc nhìn thực tiễn
Trong thực tiễn, tất cả các báo cáo tài chính được yêu cầu trình bày theo một khuôn khổ chuẩn mực quy định nên chất lượng kiểm toán không dễ dàng đánh giá được ngay nếu chỉ dựa vào báo cáo đã được kiểm toán và việc đánh giá vô cùng phức tạp. Có quan niệm cho rằng, khi báo cáo kiểm toán xảy ra rủi ro thì mới đánh giá chất lượng kiểm toán một cách chính xác cho cuộc kiểm toán đó.
Có thể bạn quan tâm: Vai trò của kiểm toán báo cáo tài chính trong doanh nghiệp || Kiểm toán AS
2 PHƯƠNG PHÁP PHỔ BIẾN ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG KIỂM TOÁN
Có 2 phương pháp đánh giá chất lượng kiểm toán:
-
Một là: Đánh giá theo phương pháp trực tiếp, đây là phương pháp đòi hỏi người đánh giá phải tham gia cuộc kiểm toán hoặc soát xét hồ sơ kiểm toán.
- Hai là: Đánh giá theo phương pháp gián tiếp, đây là phương pháp nhận định qua thông tin liên quan pháp nhân kiểm toán, thông tin nhân sự kiểm toán, sự tuân thủ đạo đức nghề nghiệp, cam kết thực hiện dịch vụ trong quá trình hoạt động của công ty kiểm toán.
Có thể bạn quan tâm: Nhân sự của Kiểm toán AS
Đánh giá chất lượng kiểm toán theo phương pháp gián tiếp được thực hiện nhiều hơn so với đánh giá chất lượng kiểm toán theo phương pháp trực tiếp.
3 NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẤT LƯỢNG KIỂM TOÁN
Sau đây là ba nhân tố chính ảnh hưởng đến chất lượng kiểm toán:
- Quy mô công ty kiểm toán.
- Danh tiếng công ty kiểm toán.
- Chính sách kiểm soát chất lượng.
Theo nghiên cứu, cả ba nhân tố trên có xu hướng thuận chiều với chất lượng kiểm toán.
Quy mô công ty ảnh hưởng đến chất lượng kiểm toán
Quy mô công ty kiểm toán được đo lường bởi
- Vốn điều lệ,
- Số lượng khách hàng,
- Số lượng kiểm toán viên.
Danh tiếng công ty ảnh hưởng đến chất lượng kiểm toán
Danh tiếng công ty kiểm toán được đo lường thông qua
- Lịch sử hình thành công ty,
- Thương hiệu cá nhân,
- Các đóng góp chuyên môn trong nghề nghiệp và xã hội.
Chính sách kiểm soát chất lượng ảnh hưởng đến chất lượng kiểm toán
Chính sách kiểm soát chất lượng được đo lường dựa vào
- Mức độ áp dụng quy định kiểm soát chất lượng của chuẩn mực ban hành,
- Mức độ công ty tách biệt kiểm toán viên chuyên nghiệp khỏi đàm phám giá phí kiểm toán,
- Mức độ tuân thủ đạo đức nghề nghiệp và văn hóa ứng xử doanh nghiệp.
Có thể bạn quan tâm: Dịch vụ Kiểm toán
Nhân tố đặc biệt ảnh hưởng đến chất lượng kiểm toán
Ngoài ba nhân tố vừa trình bày ở trên, còn một nhân tố ảnh hưởng đáng kể, nhưng mang tính chất gián tiếp vào chất lượng kiểm toán, nó không được đưa vào nghiên cứu vì nó biến đổi theo luật cung cầu thị trường, đó là giá phí kiểm toán. Giá phí kiểm toán có thể xem là nhân tố có tính bị động của công ty kiểm toán và kiểm toán viên, nên không được xếp so sánh với nhân tố mang tính chủ động như quy mô, danh tiếng, chính sách kiểm soát.
Chất lượng kiểm toán có thể được nhìn nhận dưới nhiều góc độ khác nhau, vì tính chuyên môn cao riêng biệt của dịch vụ này, nên chất lượng kiểm toán luôn tồn tại một khoảng cách khác nhau về mức độ nhận xét. Có nhiều quan điểm cho rằng giá phí kiểm toán sẽ ảnh hưởng đến chất lượng kiểm toán, nhưng cũng có quan điểm ngược lại là giá phí kiểm toán phải phù hợp với nhu cầu và khả năng chi trả của đơn vị được kiểm toán.
Thay lời kết cho nội dung này thì “Chất lượng kiểm toán” không nằm ngoài khái niệm về phạm trù chất lượng. Phạm trù chất lượng là tương đối, là biến đổi theo thời gian và hoàn cảnh, chất lượng sẽ tự thay đổi theo nhu cầu xã và khoa học kỹ thuật và khi thiên nhiên thay đổi.
Theo giáo sư Nhật Ishikawa “Chất lượng là sự thỏa mãn nhu cầu thị trường với chi phí thấp nhất”
Võ Phan Sử - Founder of AS Auditing Company Limited
24/10/2024
