Khẩu vị rủi ro là thuật ngữ thường được sử dụng nhiều trong kinh doanh đầu tư tài chính. Có thể xem khẩu vị rủi ro là mức độ chấp nhận rủi ro mà nhà đầu tư sẵn sàn đeo đuổi để đạt được các mục tiêu lợi ích tài chính của mình.
Trong đầu tư tài chính luôn có những rủi ro xảy ra, những việc mang lại lợi nhuận cao sẽ đi cùng với rủi ro lớn và ngược lại. Do đó, nhà đầu tư thường thiết lập mục tiêu cho chiến lược kinh doanh của mình như: lãi đến đâu thì bán chứng khoán để thu lãi, lỗ đến đâu thì bán chứng khoán để cắt lỗ.
Gần 10 năm trở lại đây các nhà quản trị học cũng đưa ra nhiều nghiên cứu về khẩu vị rủi ro trong quản lý doanh nghiệp.
4 NỘI DUNG CHO KHẨU VỊ RỦI RO
Nội dung áp dụng cho bốn loại mục tiêu chính gồm:
- Khẩu vị trong chiến lược
- Khẩu vị trong hoạt động
- Khẩu vị trong tuân thủ
- Khẩu vị trong tài chính
Các nhà nghiên cứu quản trị học doanh nghiệp đề xuất là làm sao bốn mục tiêu khẩu vị nêu trên càng thẩm thấu, càng có nhiều điểm chung trong tập thể doanh nghiệp thì càng tốt trong vận hành kinh doanh. Để làm được điều này, trước hết những người quản lý phải biết mức độ rủi ro có thể chấp nhận được khi họ xem xét các công việc để hoàn thành mục tiêu đề ra.
Khẩu vị rủi ro rất rộng, nhưng khả năng chấp nhận rủi ro lại mang tính chiến thuật và mang tính chất riêng lẻ, mỗi người sẻ có một khẩu vị rủi ro cho chính mình. Do vậy nhà quản trị cần thực hiện ba nội dung sau trong doanh nghiệp:
Một: Phát triển khẩu vị rủi ro.
Hai: Truyền đạt khẩu vị rủi ro.
Ba: Theo dõi, giám sát khẩu vị rủi ro.
PHÁT TRIỂN KHẨU VỊ RỦI RO
Phát triển khẩu vị rủi ro là việc nhà quản lý thiết lập các khẩu vị rủi ro cho mục tiêu mà mình cần đạt được. Cụm từ “phát triển khẩu vị rủi ro” bao hàm ý nghĩa là ta đi nghiên cứu, đi tìm kiếm và cả viễn cảnh có logic về các rủi ro trong công việc. Không có khẩu vị rủi ro tiêu chuẩn, nên thông thường có các cách để phát triển khẩu vị rủi ro như sau:
+ Thống kê theo kinh nghiệm thực tế.
+ Tạo điều kiện thuận lợi để mọi người thảo luận về rủi ro.
TRUYỀN ĐẠT KHẨU VỊ RỦI RO
Truyền đạt khẩu vị rủi ro là thông báo đến toàn thể nhân viên của doanh nghiệp những thay đổi có thể xảy ra để thực hiện mục tiêu của doanh nghiệp trong giới hạn rủi ro mà nhà quản lý đã thiết lập.
Có 3 cách tiếp cận để truyền đạt khẩu vị rủi ro:
+ Thứ nhất là tuyên bố khẩu vị rủi ro tổng thể đủ rộng, đủ mô tả đến các đơn vị, các phòng ban để cùng nhau quản lý rủi ro một cách nhất quán.
+ Thứ hai là truyền đạt khẩu vị rủi ro cho từng loại mục tiêu chính của doanh nghiệp.
+ Thứ ba là truyền đạt khẩu vị rủi ro đối với từng loại rủi ro khác nhau.
THEO DÕI, GIÁM SÁT KHẨU VỊ RỦI RO
Sau khi đã phát triển và truyền đạt khẩu vị rủi ro, các nhà quản lý doanh nghiệp cần theo dõi và giám sát chặt chẽ quá trình thực hiện.
Nếu như khẩu vị rủi ro đã được thông qua nhưng trong quá trình thực hiện không mang lại hiệu quả như mong muốn, nhà quản lý cần phải điều chỉnh lại cho phù hợp với hoạt động của doanh nghiệp.
Nếu như khẩu vị rủi ro đã được thông qua và mang lại hiệu quả tốt cho doanh nghiệp, nhà quản lý cũng cần phải giám sát chặt chẽ và cập nhật thường xuyên để doanh nghiệp hoạt động ngày một tốt hơn.
Lý thuyết chỉ ra rằng, khẩu vị rủi ro phụ thuộc vào mô hình kinh doanh doanh nghiệp, nhưng trong thực tế cần có chút may mắn và quan trọng nhất có lẽ chính là yếu tố con người. Người lãnh đạo đưa ra chiến lược để đạt mục tiêu dựa vào khẩu vị rủi ro của mình, và những người thực hiện sau khi đã được thông báo khẩu vị rủi ro cần tích cực phối hợp với người lãnh đạo để tìm ra phương án tối ưu nhất.
