Các nhóm giao dịch trong chuyển giá || Kiểm toán AS

Ở những chủ đề trước, Kiểm toán AS đã gửi đến bạn các nội dung như “Chuyển giá là gì”, “Các hình thức chuyển giá”, “Định nghĩa các bên có quan hệ liên kết”, và nhiều chủ đề khác liên quan đến chuyển giá. Bài viết này cũng đề cập tới nội dung liên quan đến chuyển giá, nghiên cứu về các nhóm giao dịch trong chuyển giá.

YẾU TỐ THỰC TIỄN

Doanh nghiệp thì sẽ lợi dụng những khoản trống, những hạn chế trong chính sách thuế tại những nước doanh nghiệp đang hoạt động sản xuất kinh doanh để dịch chuyển lợi nhuận, sang những nước và vùng lãnh thổ có mức thuế suất thấp hơn.
Cơ quan thuế thì phải ban hành quy định sao cho, thu được khoản thuế tại nước mình cao nhất, mà vẫn giữ chân được doanh nghiệp làm ăn kinh doanh.

Vậy có thể diễn giải rằng, một bên sẽ làm “xói mòn cơ sở tính thuế”, còn một bên chống “xói mòn cơ sở tính thuế”. Nhưng cả hai bên cùng chung một đối tượng nghiên cứu là: “Các nhóm giao dịch trong chuyển giá”.

4 NHÓM GIAO DỊCH THƯỜNG XUYÊN TRONG CHUYỂN GIÁ

4 nhóm giao dịch thường xuyên xảy ra trong chuyển giá, các nhóm giao dịch này có thể bán, có thể mua với giá cao hay thấp, không theo giá thị trường, tùy theo ý định chuyển giá của mỗi nhóm doanh nghiệp.

Nhóm 1: Các giao dịch liên quan đến tài sản hữu hình gồm:

Mua bán hàng hóa, thành phẩm.
Mua bán nguyên vật liệu, tài sản cố định.
Mua bán công cụ, dụng cụ, trang thiết bị.

Nhóm 2: Các giao dịch liên quan đến tài sản vô hình:

Chuyển giao thương hiệu, bản quyền.
Chuyển giao công nghệ, kỹ thuật.
Chia sẻ thương mại, chia sẻ thị trường, phần mềm tin học.

Nhóm 3: Các giao dịch liên quan đến dịch vụ:

Cung cấp dịch vụ đào tạo, quản lý.
Cung cấp dịch vụ pháp lý xuyên quốc gia.
Cung cấp dịch vụ bảo hành, bảo trợ sản phẩm xuyên quốc gia.

Nhóm 4: Các giao dịch về tài chính:

Các giao dịch cho vay.
Các giao dịch bảo lãnh vay.
Các phát sinh công cụ tài chính phát sinh có tính chất dàn xếp trong hoạt động kinh doanh

KẾT LUẬN

Bốn nhóm giao dịch vừa nêu trên, khi doanh nghiệp tăng giảm giá mua vào, bán ra thì sẽ ảnh hưởng ngay đến lợi nhuận. Xét trên mặt tổng thể hoạt động kinh tế xã hội, thì không có quốc gia nào, pháp luật thuế nào can thiệp toàn diện vào chi tiết 4 nhóm giao dịch vừa nêu, lý do là nó sẽ gây hiệu ứng kinh tế ngược và nếu có can thiệp cũng khó mà làm được.

Hiện nay các nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam để chống “xói mòn cơ sở tính thuế” về chuyển giá, là quy định bắt buộc các doanh nghiệp có quan hệ liên kết thực hiện kê khai và lập hồ sơ giao dịch liên kết là điều kiện tiên quyết đầu tiên, tiếp theo là sửa đổi, xác định mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp và các chi phí được trừ trong thu nhập tính thuế thông thoáng, dễ chịu hơn cho doanh nghiệp, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Chuyển giá trên thực tế có thể xem là hành vi trốn thuế, nhưng cũng có thể xem là hoạt động tối ưu hóa qua biên giới các giao dịch mua bán trong nhóm công ty, để tiết kiệm chi phí thuế. Nếu xu thế toàn cầu hóa về pháp luật thuế thu nhập doanh nghiệp trở nên phổ biến, thì hành vi chuyển giá né thuế cũng dần dần trở nên thu hẹp lại.